Nazwa arboretum wywodzi się od łacińskiego słowa arbor oznaczającego drzewo, czyli obszar na którym uprawiane są drzewa i krzewy dla celów hodowlanych lub naukowych. Podprzemyskie arboretum powstało w 1975 roku. Utworzono je na terenie historycznego założenia dworsko-ogrodowego. Oczywiście dzieje obiektu oraz otaczającej go przyrody są znacznie starsze.

Historia Arboretum

Historia Bolestraszyc sięga okresu średniowiecza. Około XV wieku miejscowość stała się własnością rycerską, przechodząc w posiadanie rodziny Świętopełków. Z czasem obiekt został ufortyfikowany. Najpierw otoczono go fosą oraz palisadą, by z biegiem lat opasać go solidnym murem i zamkiem. W 1652 roku Bolestraszyce włączono w dobra znamienitego rodu Drohojowskich, którzy władają nimi do XIX wieku. W XVIII wieku obiekt przestał pełnić funkcje obronne. W okresie XIX i XX wieku Bolestraszyce często zmieniały właścicieli, by ostatecznie od 1910 roku trafić we władanie rodziny Zajączkowskich, która mieszkała w posiadłości do 1944 r.

Okres rozkwitu majątku to lata 1840–1855, kiedy administratorem dóbr został Piotr Michałowski, uważany za najwybitniejszego polskiego malarza doby romantyzmu. Był znakomitym malarzem koni, portretów oraz scen batalistycznych i rodzajowych. Jego pracami zachwycał się sam Pablo Picasso odwiedzając Polskę w 1948 roku.
Ogród w Bolestraszycach założono w XVIII wieku. Pierwotnie zajmował otoczenie oficyny i pozostałości starego zamku obronnego, który z czasem rozebrano. Z biegiem lat ogród rozbudowano poprzez nasadzenia na częściowo zniwelowanych fortyfikacjach ziemnych. W XIX wieku przekomponowano ogród wykorzystując naturalne ukształtowanie terenu.
Obecnie obiekt w Bolestraszycach liczy około 25 hektarów. W Arboretum można spotkać tysiące okazów roślin i krzewów. Rośnie tu pomad 2200 drzew i krzewów, 1200 roślin zielnych oraz 180 roślin szklarniowych. Wyodrębniono kilka kolekcji roślin: dendrologiczną, pomologiczną, roślin wodnych i bagiennych, szklarniowych, wrzosowatych.

W kolekcji szklarniowej zgromadzonych jest około 180 gatunków z różnych stref klimatycznych Europy, Azji, Afryki, Ameryki Północnej i Południowej oraz Australii. Najliczniejsza jest kolekcja roślin zebranych z terenów morza śródziemnego.

Arboretum w Bolestraszycach odwiedza corocznie około 100 000 osób. W placówce działa Centrum Edukacji Dziedzictwa Kulturowo-Przyrodniczego, które prowadzi różne formy zajęć edukacyjnych. Na trenie obiektu odbywają się również liczne konferencje, warsztaty, sympozja oraz imprezy plenerowe, takie jak Festiwal Ogrodowy czy Festiwal Derenia.

Dla najmłodszych oraz osób niepełnosprawnych przygotowano specjalny ogród sensoryczny. Zgromadzono w nim rośliny oddziałujące na zmysły poznawcze człowieka – dotykowe oraz zapachowe. Ogród został tak zaprojektowany, by osoby mające kłopoty z samodzielnym poruszaniem się mogły z niego bez problemu korzystać. Zwiedzanie ekspozycji usprawniają tabliczki informacyjne z powiększonym drukiem, co ułatwia zapoznanie się z ich treścią dzieciom, osobom niedowidzącym i starszym oraz wypełnione pismem Brajla, dla osób niewidomych.

Dodatkową atrakcją są usytuowane nieopodal dwa forty Twierdzy Przemyśl: XIII „San Rideau” i XIII b „Bolestraszyce”. Fort Xlll b od 1996 r. jest własnością Arboretum. Odnowiono dzięki temu historyczne elementy fortyfikacji, takie jak wały ziemne, fosę, mury, drogę wjazdową i stanowiska baterii artyleryjskich. Obecnie forteca przechodzi prace konserwatorskie mające na celu udostępnieniem fortu zwiedzającym. Ciekawostką są rosnące w okolicy wspomnianych bastionów robinie akacjowe, które ze względu na kolce oraz twarde drewno stanowiły naturalną barierę przed nacierającym przeciwnikiem.

Bolestraszyckie arboretum jest jednym z 34 obiektów rozsianych po całym Podkarpaciu, które tworzą wspólnie Karpacki Szlak Ogrodów i Domów Historycznych. Przed przyjazdem warto wyposażyć się w darmowy audioprzewodnik, który ułatwi zwiedzanie.

Obiekt zlokalizowany jest osiem kilometrów na północny wschód od Przemyśla. Oferta Arboretum jest bardzo szeroka, dlatego przed przyjazdem zapraszamy do zapoznania się z informacjami zamieszczonymi na stronie internetowej Arboretum w Bolestraszycach. Warto też zobaczyć Arboretum w Bolestraszychach – aktualny widok z kamer online.

Fot. Mateusz Bartoszewicz i Michał Bosek